Nā Kumukānāwai

Hoʻokumu ‘ia kō Hawai‘i moʻolelo kumukānāwai i ka makahiki 1839, ka wā i kuokoa ai ke aupuni Hawai‘i. Ma ka lā 7 o ka mahina ‘o Iune, i ka makahiki o 1839, ua kau ‘o Kauikeaouli i Ke Kumu Kanawai A Me Ke Kanawai Hooponopono Waiwai No Ko Hawaii Nei Pae Aina. Ua kapa ‘ia ‘o ia ka Hō‘ike Hawai‘i o Nā Pono Pilikino o Nā Kānaka e kekahi mau hoʻopaʻa moʻolelo o ka wā kahiko, ʻoiai kapa ‘ia ‘o ia ka Magna Carta Hawai‘i e kekahi. Ma muli o ka hoʻohana ʻia o ka inoa “Kumu Kanawai,” (ka manaʻo maoli o “fundamental law”) a me ka hoʻohana ʻia o ka inoa like no kekahi mau kumukānāwai ma hope aku, aia Ke Kumu Kanawai 1839 ma lalo iho o kēia ʻaoʻao.

Hoʻolaha ‘ia kekahi mau kumukānāwai no ke Aupuni Mō‘ī Hawai‘i (1840, 1852, 1864, 1887), ke Aupuni o Hawai‘i (1894), ka Panalāʻau o Hawai‘i, a me ka Mokuʻāina o Hawai‘i. Ke hana pū nei mākou me kō ka Waihona Palapala Kahiko o Hawaiʻi Mokuʻāina e hoʻolako i mau kope no ka lolo uila o nā kumukānāwai Hawai‘i ma mua o ka makahiki 1900, ma ka ‘ōlelo Pelekania a me ka ʻōlelo Hawai‘i. No ka hapa nui o nā palapala, penei ka helu kāhea: KFH 24 .A24 a me KFH 561 .A3. I maʻalahi ka noiʻi, ua hoʻokomo pū ‘ia kekahi mau loulou waihona no nā kānāwai kau me kekahi mau ho‘ololi ‘ōlelo pāku‘i kumukānāwai.

Aia kekahi waihona o kō Hawai‘i kumukānāwai ma Ka Hoʻoilina, The Legacy: Puke Pai ʻŌlelo Hawaiʻi - Journal of Hawaiian Language Sources. Nui ka waiwai o nā mea i loko o Ka Ho‘oilina, ma muli o ka hō‘ike ‘ana i nā palapala i pela ʻia me nā ʻokina a me nā kahakō.

Aia kekahi mau mea hou aku e pili ana i ka mo‘olelo kahiko o kō Hawai‘i mau kumukānāwai mua ma Constitutional Documents of the United States of America 1776-1860, Supplement: Hawaiʻi and Liberia, in Constitutions of the World from the Late 18th Century to the Middle of the 19th Century (Robert Stauffer & D. Elwood Dunn eds., 2008).

Hiki nō ke loaʻa nā kiʻi i loko o kēia waihona ma ke kaomi ʻana o nā loulou waihona ma lalo iho nei.

1839
- Ke Kumu Kanawai a me Ke Kanawai Hooponopono Waiwai, 1840

1840
- Ke Kumu Kanawai a me Ke Kanawai, 1841
- Translation of the Constitution and Laws, 1842
- Ke Kumu Kanawai a me Na Kanawai, 1841

1852
- Kumukanawai i Haawiia e Ka Moi, 1852
- Constitution by His Majesty, 1852
- He Kumukanawai a me Na Kanawai, 1852
- Constitution and Laws, 1852
- Amendments to Articles 27, 29, 32, 43, 54, 61, 72, 100 of the 1852 Constitution (Sept. 15, 1856): Hawaiian | English
- Hoololi Hou - Kumukanawai, 1851

1864
- Kumukanawai i Haawiia e Ka Moi, 1864
- Kanawai o ka Moi, 1865
- Constitution by his Majesty, 1864, English copy contained on pages 85-97
- Amendments to Articles 62 and 63 of the 1864 Constitution (July 13, 1874): Hawaiian | English

1887
- Kumukanawai o ko Hawaii Pae Aina, 1887 (Papakilo Database: Nupepa Kuokoa: July 2, 1887)
- Constitution by his Majesty, 1887
- Amendment to Article 55 of the Constitution of 1887 (Nov. 29, 1892): Hawaiian | English
- Amendment to Article 83 of the Constitution of 1887 (Nov. 29, 1892): Hawaiian | English

1893 - Draft of January 14, 1893 Constitution
- Constitutions of Hawaii, 55th Cong., 2d Sess., Sen. Doc. No. 109 (1898)

1894
- Constitution of the Republic of Hawaii, 1894
- Kumukanawai a me Na Kanawai o ka Repubalika o Hawaii, 1895
- Constitution and Laws of the Republic of Hawaii, 1895

1905
- Kumukanawai o Na Mokuaina Huiia o Amerika, Ke Kanawai Okana Aina, 1905